تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه چیست

در دنیای پیچیده و همیشه در حال تغییر شبکه‌های کامپیوتری، یکی از مهم‌ترین نکات برای طراحی و راه‌اندازی یک شبکه پایدار، درک صحیح از انواع تجهیزات مورداستفاده در آن است. شبکه‌های کامپیوتری برای انتقال اطلاعات بین دستگاه‌ها و کاربران به تجهیزات مختلفی نیاز دارند که هر کدام وظایف خاص خود را انجام می‌دهند. این تجهیزات به دو دسته اصلی اکتیو و پسیو تقسیم می‌شوند .

و اما تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه چیست و چه تفاوت‌هایی دارند؟ این سوال برای بسیاری از افرادی که وارد دنیای شبکه می‌شوند، معمولا چالش‌برانگیز است. اگر شما هم به دنبال پاسخ به این سوالات و درک عمیق‌تری از تفاوت‌ها و کاربردهای تجهیزات اکتیو و پسیو هستید، ادامه مقاله را از دست ندهید. در این مقاله، به تفصیل به هر یک از این تجهیزات پرداخته و نقش آن‌ها در شبکه‌های مختلف را بررسی خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید!

تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه چیست

شبکه‌های کامپیوتری از اجزای مختلفی تشکیل می‌شوند که هر یک نقش خاص خود را در فرآیند انتقال داده‌ها ایفا می‌کنند. همانطور که در مقدمه هم  اشاره کوتاهی داشتیم، تجهیزات شبکه به طور کلی به دو دسته اکتیو و پسیو تقسیم می‌شوند. این تقسیم‌بندی به این دلیل است که تجهیزات اکتیو برای انجام وظایف خود نیاز به برق دارند، در حالی که تجهیزات پسیو بدون مصرف انرژی قادر به انجام وظایف خود هستند. این تفاوت اساسی باعث می‌شود که انتخاب و استفاده از این تجهیزات در طراحی و راه‌اندازی شبکه‌ها اهمیت زیادی داشته باشد.

به طور کل تجهیزات اکتیو، تجهیزاتی هستند که برای عملکرد خود نیاز به انرژی دارند و عملیات‌های خاصی را در شبکه انجام می‌دهند. این تجهیزات در واقع مسئول مدیریت و کنترل داده‌ها و ارتباطات بین دستگاه‌ها در شبکه هستند و اما تجهیزات پسیو، برخلاف تجهیزات اکتیو، نیازی به انرژی ندارند و بیشتر وظایف فیزیکی شبکه را انجام می‌دهند. این تجهیزات برای برقراری ارتباطات فیزیکی در شبکه‌ها طراحی شده‌اند و به کمک آن‌ها داده‌ها از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می‌شوند. هرکدام از این تجهیزات نیز نقش کلیدی در شبکه‌ ایفا می‌کنند و ما در ادامه این بخش کاربرد آنها را به صورت جداگانه بررسی کرده‌ایم.

کاربرد تجهیزات اکتیو

تجهیزات اکتیو نقش کلیدی در مدیریت و کنترل ترافیک شبکه ایفا می‌کنند. برخی از کاربردهای این تجهیزات عبارت‌اند از:

• سوئیچ‌ها: مدیریت ترافیک شبکه، افزایش سرعت و کاهش تاخیر در ارسال داده‌ها
• روترها: اتصال شبکه‌های مختلف به یکدیگر و امکان دسترسی به اینترنت
• فایروال‌ها: تأمین امنیت شبکه و جلوگیری از حملات بیرونی
• اکسس پوینت‌ها: فراهم آوردن دسترسی بی‌سیم به اینترنت و شبکه

کاربرد تجهیزات پسیو

تجهیزات پسیو بیشتر در فرآیند انتقال فیزیکی داده‌ها و ساختار شبکه نقش دارند. کاربردهای این تجهیزات عبارت‌اند از:

• کابل‌ها: انتقال سیگنال‌ها و داده‌ها بین دستگاه‌ها و تجهیزات مختلف
• پچ پنل‌ها: سازمان‌دهی کابل‌ها و اتصالات در اتاق‌های سرور و مراکز داده
• کانکتورها: اتصال فیزیکی کابل‌ها به تجهیزات مختلف مانند سوئیچ‌ها و روترها
• جعبه‌های اتصال: حفاظت از اتصالات کابل‌ها در برابر آسیب‌های فیزیکی

آشنایی با انواع تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه

تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه هر یک انواع مختلفی دارند که در کاربردهای مختلف به کار می‌روند. در این بخش هر کدام از انواع تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه را معرفی و آنها را بررسی می‌کنیم.

انواع تجهیزات اکتیو

تجهیزات اکتیو، تجهیزاتی هستند که برای عملکرد خود نیاز به انرژی دارند و عملیات‌های خاصی را در شبکه انجام می‌دهند. این تجهیزات در واقع مسئول مدیریت و کنترل داده‌ها و ارتباطات بین دستگاه‌ها در شبکه هستند. برخی از انواع تجهیزات اکتیو عبارت‌اند از:

1. سوئیچ‌ها(Switches): سوئیچ‌ها برای انتقال داده‌ها در شبکه‌های محلی (LAN) استفاده می‌شوند. این تجهیزات داده‌ها را از یک دستگاه دریافت کرده و به دستگاه‌های مقصد ارسال می‌کنند. سوئیچ‌ها می‌توانند به‌طور هوشمند بسته‌های داده را به مقصد صحیح هدایت کنند و پهنای باند شبکه را مدیریت کنند.
2. روترها(Routers): روترها دستگاه‌هایی هستند که شبکه‌های مختلف را به یکدیگر متصل می‌کنند. آن‌ها داده‌ها را از یک شبکه به شبکه‌ای دیگر هدایت می‌کنند و به‌طور معمول برای اتصال به اینترنت استفاده می‌شوند. روترها همچنین از قابلیت‌هایی مانند NAT (ترجمه آدرس شبکه) برای ایجاد امنیت در شبکه بهره می‌برند.
3. فایروال‌ها(Firewalls): فایروال‌ها از شبکه در برابر تهدیدات خارجی مانند حملات هکری محافظت می‌کنند. این تجهیزات از سیاست‌های امنیتی برای فیلتر کردن ترافیک ورودی و خروجی استفاده می‌کنند.
4. اکسس پوینت‌ها (Access Points): این تجهیزات برای فراهم کردن اتصال بی‌سیم به شبکه استفاده می‌شوند و معمولاً در شبکه‌های Wi-Fi به کار می‌روند. اکسس پوینت‌ها سیگنال‌های بی‌سیم را به دستگاه‌های مختلف منتقل می‌کنند و به مدیریت ترافیک شبکه کمک می‌کنند.
5. اکسس پوینتunifi (UniFi Access Points): اکسس پوینت unifi یکی از محصولات محبوب شرکت Ubiquiti  Networks  است که برای فراهم کردن دسترسی بی‌سیم به شبکه‌های Wi-Fi استفاده می‌شود. این تجهیزات برای ایجاد شبکه‌های بی‌سیم با پوشش وسیع و سرعت بالا طراحی شده‌اند و به‌ویژه در محیط‌های تجاری و اداری کاربرد زیادی دارند. اکسس پوینت  unifi قابلیت‌های مدیریتی قدرتمندی دارد که به مدیران شبکه اجازه می‌دهد تا شبکه‌های بی‌سیم خود را از طریق نرم‌افزار UniFi Controller به‌راحتی مدیریت کنند. این تجهیزات همچنین قابلیت‌هایی مانند پشتیبانی از چند  SSID، امنیت بالا و عملکرد پایدار در تعداد زیاد کاربران را دارند.
6. میموسا(Mimosa): میموسا یکی از برندهای پیشرو در زمینه تولید تجهیزات پیشرفته شبکه‌های بی‌سیم است. محصولات این برند (مانند رادیوهای بی‌سیم و آنتن‌ها) به‌ویژه در ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت بی‌سیم (WISP) یا محیط‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند. این تجهیزات به‌عنوان راه‌حلی با کارایی بالا برای ایجاد ارتباطات بی‌سیم در فواصل طولانی و با کیفیت بالا شناخته می‌شوند. میموسا به کاربران این امکان را می‌دهد که ارتباطاتی با سرعت بالا و بدون نیاز به کابل‌کشی‌های پیچیده در مسافت‌های طولانی داشته باشند. این فناوری از تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای مانند MIMO (چند ورودی، چند خروجی) و TDMA (دسترسی چندگانه تقسیم زمانی) برای بهینه‌سازی عملکرد و افزایش ظرفیت شبکه استفاده می‌کند.

انواع تجهیزات پسیو

تجهیزات پسیو، برخلاف تجهیزات اکتیو، نیازی به انرژی ندارند و بیشتر وظایف فیزیکی شبکه را انجام می‌دهند. این تجهیزات برای برقراری ارتباطات فیزیکی در شبکه‌ها طراحی شده‌اند و به کمک آن‌ها داده‌ها از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می‌شوند. برخی از انواع تجهیزات پسیو عبارت‌اند از:

1. کابل‌ها(Cables) : کابل‌ها یکی از اصلی‌ترین تجهیزات پسیو هستند که برای انتقال سیگنال‌ها و داده‌ها بین دستگاه‌ها استفاده می‌شوند. کابل‌های مسی مثل کابل‌های شبکه CAT5 و CAT6) و کابل‌های فیبر نوری (Fiber Optic) از انواع رایج این تجهیزات هستند.
2. پچ پنل‌هاPatch Panels): پچ پنل‌ها برای سازمان‌دهی کابل‌ها در اتاق‌های سرور و مراکز داده به کار می‌روند و تجهیزات اتصال‌دهنده‌ای هستند که از آن‌ها برای مدیریت اتصالات مختلف استفاده می‌شود.
3. کانکتورها(Connectors): کانکتورها، از جمله کانکتورهای  RJ45، وظیفه اتصال کابل‌ها به تجهیزات دیگر مانند سوئیچ‌ها یا روترها را بر عهده دارند.
4. جعبه‌های اتصال(Junction Boxes): این جعبه‌ها برای محافظت از اتصالات کابل‌ها و جلوگیری از آسیب دیدن آن‌ها به کار می‌روند. این تجهیزات معمولاً در محیط‌های صنعتی و مراکز داده استفاده می‌شوند.

بیشتر بخوانید: اکتیو شبکه چیست؟

مزایای استفاده از تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه

تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه هرکدام مزایای خاص خود را دارند که تأثیر زیادی بر عملکرد شبکه و بهبود کارایی آن‌ها می‌گذارند. این دو نوع تجهیزات با نقش‌های متفاوت، در کنار هم یک شبکه پایدار، سریع و ایمن را فراهم می‌کنند. در این بخش، به صورت جداگانه بررسی خواهیم کرد که مزایای تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه چیست؟

مزایای تجهیزات اکتیو شبکه

تجهیزات اکتیو شبکه که به انرژی نیاز دارند و وظیفه مدیریت و هدایت داده‌ها را بر عهده دارند، مزایای قابل‌توجهی در بهبود عملکرد شبکه دارند که عبارت‌اند از:

1. مدیریت هوشمند داده‌ها: تجهیزات اکتیو مانند سوئیچ‌ها و روترها قادرند داده‌ها را به‌طور هوشمند از یک دستگاه به دستگاه دیگر ارسال کنند. این تجهیزات از الگوریتم‌های پیچیده برای انتخاب بهترین مسیر برای انتقال داده‌ها استفاده می‌کنند که باعث افزایش سرعت و کارایی شبکه می‌شود.
2. افزایش سرعت و عملکرد شبکه: تجهیزات اکتیو با قابلیت‌هایی مانند QoS (Quality of Service)  این قابلیت را دارند که ترافیک شبکه را اولویت‌بندی کنند. این امر باعث می‌شود که داده‌های مهم و حساس مثل ویدئو کنفرانس یا تماس‌های VoIP با تأخیر کم‌تری منتقل شوند، در حالی که داده‌های کم‌اهمیت به‌طور کارآمدتری ارسال شوند.
3. امنیت شبکه: فایروال‌ها و دیگر تجهیزات امنیتی اکتیو، مانند سیستم‌های پیشگیری از نفوذ (IPS) و سیستم‌های تشخیص نفوذ (IDS)، می‌توانند تهدیدات مختلف از جمله حملات DDoS یا هکرها را شناسایی کرده و از شبکه محافظت کنند. این تجهیزات قادر هستند بسته‌های داده را فیلتر کرده و ترافیک غیرمجاز را مسدود کنند.
4. پشتیبانی از شبکه‌های بی‌سیم: اکسس پوینت‌ها یکی از تجهیزات اکتیو حیاتی هستند که برای فراهم کردن دسترسی بی‌سیم به شبکه استفاده می‌شوند. این تجهیزات به‌ویژه در فضاهای کاری، مراکز آموزشی و محیط‌های تجاری بزرگ کاربرد دارند. با استفاده از اکسس پوینت‌ها، کاربران می‌توانند به شبکه بدون نیاز به کابل دسترسی داشته باشند و اتصال پایداری را تجربه کنند.
5. انعطاف‌پذیری در طراحی و گسترش شبکه: تجهیزات اکتیو مانند میموسا که در شبکه‌های وسیع و بی‌سیم استفاده می‌شود، این امکان را به شبکه می‌دهند که به راحتی گسترش یابد. این تجهیزات این قابلیت را دارند که به‌راحتی به نقاط مختلف اتصال داده شوند و ظرفیت شبکه را بدون نیاز به کابل‌کشی مجدد افزایش دهند.

مزایای تجهیزات پسیو شبکه

تجهیزات پسیو شبکه به‌طور کلی برای برقراری ارتباط فیزیکی و انتقال داده‌ها به کار می‌روند و نیازی به انرژی ندارند. مزایای استفاده از تجهیزات پسیو شبکه شامل موارد زیر است:

1. هزینه کمتر: تجهیزات پسیو معمولاً از لحاظ هزینه بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر از تجهیزات اکتیو هستند. کابل‌ها، پچ پنل‌ها و کانکتورها معمولاً به‌دلیل سادگی طراحی و عدم نیاز به قطعات پیچیده، هزینه کمتری دارند. این باعث می‌شود که در پروژه‌های بزرگ و با بودجه محدود، از تجهیزات پسیو بیشتر استفاده شود.
2. ثبات و پایداری: تجهیزات پسیو هیچ‌گونه تداخلی در عملکرد شبکه ایجاد نمی‌کنند و به‌طور کلی به‌خاطر سادگی و عدم وابستگی به منابع انرژی، بسیار پایدار هستند. برای مثال، کابل‌های فیبر نوری و کابل‌های مسی که برای انتقال داده‌ها در شبکه استفاده می‌شوند، عمر طولانی و قابلیت اطمینان بالایی دارند.
3. کمتر بودن نیاز به نگهداری: به‌خاطر عدم وجود اجزای الکترونیکی پیچیده، تجهیزات پسیو به تعمیر و نگهداری کمتری نیاز دارند. این ویژگی باعث می‌شود که هزینه‌های نگهداری در شبکه‌های مبتنی بر تجهیزات پسیو به‌طور چشمگیری کاهش یابد.
4. پشتیبانی از انتقال داده‌ها با سرعت بالا: کابل‌های فیبر نوری به عنوان یکی از اصلی‌ترین تجهیزات پسیو، قادر به انتقال داده‌ها با سرعت بسیار بالا و بدون تداخل‌های الکترومغناطیسی هستند. این کابل‌ها برای انتقال داده‌ها در مسافت‌های طولانی ایده‌آل بوده و به‌ویژه در محیط‌های حساس به نویز کاربرد دارند.
5. سهولت نصب و مدیریت: تجهیزات پسیو معمولاً نصب و مدیریت آسان‌تری دارند. برای مثال، پچ پنل‌ها به‌راحتی به مدیران شبکه این امکان را می‌دهند که کابل‌ها را سازمان‌دهی کرده و اتصالات مختلف را به‌طور ساده و سریع مدیریت کنند.

بیشتر بخوانید: پسیو شبکه چیست

ترکیب استفاده از تجهیزات اکتیو و پسیو در یک شبکه کمک می‌کند تا عملکرد شبکه بهینه شده و تجربه کاربری بهتری فراهم آید. تجهیزات اکتیو به‌عنوان مغز شبکه، مدیریت و امنیت داده‌ها را بر عهده دارند، در حالی که تجهیزات پسیو به‌عنوان ستون فقرات شبکه، انتقال داده‌ها را با کیفیت و سرعت بالا انجام می‌دهند. در نتیجه، استفاده بهینه از هر دو دسته تجهیزات می‌تواند موجب ایجاد یک شبکه پایدار، سریع و امن شود.

چگونه تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه را نصب کنیم؟

اگر علاقه‌مند هستید که بدانید روش نصب تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه چیست، باید بگوییم که این اقدام، نیازمند دقت و رعایت اصول خاصی است تا شبکه به‌درستی کار کند. برای نصب تجهیزات اکتیو ابتدا باید به انتخاب و خرید تجهیزات مناسب توجه کنید. تجهیزات اکتیو مانند سوئیچ‌ها، روترها و فایروال‌ها باید به‌طور صحیح به یکدیگر متصل شوند و برای این کار باید راه‌اندازی اولیه را به درستی انجام داد. پس از اتصال این تجهیزات به شبکه، تنظیمات نرم‌افزاری آن‌ها برای تنظیم مسیر داده‌ها، امنیت و تخصیص پهنای باند باید انجام شود.

برای نصب تجهیزات پسیو مانند کابل‌ها و پچ پنل‌ها، باید محل نصب را به‌دقت انتخاب کرده و فاصله‌های مناسب برای عبور کابل‌ها از دیوارها یا کف زمین تعیین کنید. این تجهیزات باید به‌گونه‌ای نصب شوند که تداخل سیگنال‌ها و افت سرعت به حداقل برسد. استفاده از کابل‌های با کیفیت بالا و توجه به استانداردهای سیم‌کشی در نصب تجهیزات پسیو، می‌تواند موجب بهبود عملکرد شبکه و کاهش خرابی‌ها شود.

جمع‌بندی

در این مقاله بررسی کردیم تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه چیست. توضیح دادیم انتخاب هرکدام از این تجهیزاتِ مناسب برای شبکه‌ها به‌طور قابل‌توجهی بر کارایی، سرعت و امنیت آن‌ها تأثیر می‌گذارد. آگاهی از تفاوت‌های موجود بین این دو نوع تجهیزات و شناخت کاربردهای هر کدام، به طراحان شبکه کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری در زمینه راه‌اندازی و بهینه‌سازی شبکه‌های خود بگیرند. همچنین، نصب صحیح این تجهیزات و رعایت اصول استاندارد در انتخاب آن‌ها، می‌تواند به کاهش مشکلات شبکه و افزایش عمر مفید تجهیزات کمک کند  در صورتی که سوالات بیشتری در این زمینه دارید و در این مقاله پاسخ آنها را نیافتید، می‌توانید آنها را در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناسان ما در اولین فرصت، پاسخ دهند