آنچه میتوان در خصوص نرم افزارهای شبکه به طور مختصر و مفید بیان کرد این است که نرمافزار شبکه در واقع اصطلاحی نسبتاً گسترده است که میتواند طیف وسیعی از برنامههای نرمافزاری را در بربگیرد. بهطورکلی نرم افزارهای شبکهای میتوانند در بهبود عملکرد، مدیریت و بهینهسازی یک شبکه کامپیوتری، ارتباط بین دستگاههای مختلف متصلبههم و نظارت بر عملکرد شبکه مؤثر باشند.
اما باوجود تفاصیل فوق نکته مهمی که باتوجهبه چشمانداز وسیع و گسترده دنیای دیجیتال وجود دارد، این است که امروزه میتوان از نرمافزارها به عنوان ستون فقرات طراحی، پیادهسازی و عملیات شبکهها یاد میشود. ازاینروی نرم افزارهای پشتیبانی شبکه نقش مؤثری را در رشد و توسعه فضای شبکهای ایفا میکنند که بررسی و شناخت آنها بسیار کمککننده است، باتوجهبه اهمیت و ضرورت شناخت این دسته از نرمافزارها در این مقاله ما تصمیم داریم در مورد انواع نرمافزار شبکه و مانیتورینگ اطلاعات جدیدتری را در اختیار شما قرار دهیم.
انواع نرم افزارهای شبکه
بهطورکلی اگر بخواهیم یک تعریف ساده از نرم افزارهای شبکه، داشته باشیم باید بگوییم که نرم افزارهای شبکهای در واقع فناوری جدید هستند که شبکههای تجاری را در کنار مدیریت و نظارت با کمک ابزارهای مناسب تبدیل به فضایی ایمن میکنند. همچنین این ابزارها قادرند به طور هوشمند خرابیهای سیستم را شناسایی کنند و به عیبیابی آن بپردازند. اما با تمام این تفاصیل بهطورکلی نرم افزارهای شبکه وابسته به نوع کارایی خود به انواع مختلفی دستهبندی میشوند که به بررسی آنها میپردازیم.
مطالعه بیشتر: آشنایی با مفاهیم پایه شبکه
نرم افزارهای امنیت شبکه
یکی از حیاتیترین نقشهای نرمافزار شبکه، تقویت دفاع سایبری سازمان است. بهطورکلی این دسته از نرمافزارها شامل اقدامات امنیتی قوی مانند فایروالها و سیستمهای ضد بدافزار است و از دادههای حساس در برابر تهدیدات سایبری محافظت میکند. ازآنجاییکه نرم افزارهای امنیت شبکه از اهمیت زیادی برخوردار هستند در ادامه این بخش تعدادی از آنها را معرفی میکنیم.
نرم افزار Nessus
Nessus یک ابزار و نرم افزار مهم برای شناسایی نقصهای شبکهای محسوب میشود که با پوششدهی کامل، ارائه گزارش کار تصویری و امنیت بالا شرایط را برای کاربران آسانتر کند.
نرم افزار Snort
این ابزار در واقع یک سیستم تشخیص نفوذ و جلوگیری از آن شناخته میشود که قادر است به بررسی ترافیک شبکه در صورت وجود فعالیتهای آسیبزا بپردازد.
نرم افزار Splunk
Splunk در واقع یک پلتفرم نرمافزاری است که به سازمانها کمک میکند تا اطلاعات تولید شده توسط سیستم را پس از جمعآوری، تجزیهوتحلیل کنند. قابلیت بلادرنگ، هوش تجاری قوی، گزارش کار عملی و… از جمله مهمترین مزایای استفاده از این نرم افزار برشمرده میشود.
نرم افزارهای مدیریت شبکه
آنچه در سازمانهای بزرگ و کسبوکارهای کوچک نقش پررنگی را ایفا میکند، وجود ابزارها و نرمافزارهایی بهمنظور مدیریت و نظارت مداوم بر عملکرد شبکه است. معمولاً نرم افزارهای مدیریت شبکه قادرند سرعت پایین، قطع شبکه و… را به تیم فناوری اطلاع دهند و میزان اختلالات رایج را به حداقل برسانند.
نرم افزارهای پشتیبان گیری
همانطور که میدانیم زندگی ما حول اطلاعات شخصی و محافظت از این اطلاعات میچرخد، بنابراین وجود نرم افزارهای پشتیبان گیری بسیار حیاتی هستند؛ چراکه این دسته از نرمافزارها میتوانند از عکسها، اسناد غیرقابلجایگزین، فایلها، برنامههای تجاری حیاتی و… کپی بگیرند و در جایی امن آنها را ذخیره کنند. باتوجهبه اینکه ممکن است خرابی سختافزار، حذف تصادفی، باجافزار و… برای هر سیستمی وجود داشته باشد ازاینروی نرم افزارهای پشتیبان گیری میتوانند بسیار کمککننده باشند. اگرچه که انواع مختلفی از نرم افزارهای پشتیان گیری وجود دارند، اما در این بخش تصمیم داریم مهمترین آنها را معرفی و بررسی کنیم.
نرم افزار EaseUS Todo Backup
EaseUS Todo Backup بهعنوان یکی از انواع نرم افزارهای شبکه برشمرده میشود که شامل طیف وسیعی از امکان لازم بهمنظور بازیابی داده است. این نرم افزار به علت رایگان بودن و جلب رضایت کاربران بهعنوان یکی از کاربرپسندترین نرم افزارهای پشتیان گیری شناخته میشود.
نرم افزار Backblaze
Backblaze در واقع یک نرم افزار پشتیبانگیری با فضای ذخیرهسازی نامحدود است که کاربران ماهانه میتوانند با پرداخت هزینهای اندک اطلاعات خود را در این فضا ذخیره کنند. ازآنجاییکه این نرم افزار دارای فضای کاربری بسیار ساده است، ازاینروی اغلب کاربران سعی میکنند از این نرم افزار بهمنظور ذخیرهسازی اطلاعات خود استفاده کنند.
نرم افزارهای پیکربندی
نرم افزارهای مدیریت پیکربندی (CM) در واقع ایجادکننده یک فرایند مهندسی برای سیستم هستند. این دسته از نرمافزارها میتوانند تغییراتی که در فرادادههای پیکربندی سیستمهای نرمافزاری وجود دارند را ردیابی و شناسایی کنند. به بیان سادهتر میتوان گفت نرم افزار پیکربندی نوعی مدیریت خدمات فناوری اطلاعات (ITSM) است که میتواند تضمینکننده پیکربندی منابع سیستم، سیستمهای کامپیوتری، سرورها و… باشد. همچنین این نکته را باید متذکر شویم که در برخی مواقع به نرم افزارهای پیکربندی اتوماسیون فناوری اطلاعات نیز گفته میشود. اما اهمیت و نقش مؤثر نرم افزارهای پیکربندی زمانی بیشتر نمایان میشود که فقدان آنها میتوان یک سازمان را با مشکلات جدی روبهرو کند، چرا که نرم افزارهای پیکربندی قادرند با بررسی دقیق احتمال قلم افتادگی و خطاهای انسانی را به حداقل برساند. بهطورکلی نبود نرم افزار پیکربندی در یک سیستم تجاری همچون مهندسی تعبیر میشود که فاقد توانایی برای بهروزرسانی علم و کارایی خود است که این موضوع میتواند میزان آسیبپذیری یک سازمان را افزایش دهد. اگرچه طیف وسیعی از نرم افزارهای شبکه پیکربندی وجود دارد؛ اما موارد فوق بهعنوان برترین نرم افزارهای پیکربندی شناخته میشوند.
- Puppet
- Ansible
- Chef
- Terraform
نرم افزار Wireshark
بهطورکلی وایرشارک بهعنوان یکی از مهمترین نرم افزارهای شبکه شناخته میشود که از آن برای تحلیل و بررسی ترافیک شبکه استفاده میشود. همچنین از دیگر ویژگیهای این دستگاه میتوان به عیبیابی شبکه تجزیهوتحلیل امنیتی شبکه اشاره کرد. اما مزایای این نرم افزار تنها به موارد فوق محدود نمیشود؛ بلکه رایگان بودن این دستگاه و قابلیت نصب روی هر سیستم و ویندوزی از دیگر مزایای این نرم افزار برشمرده میشود.
نرم افزار Cisco AnyConnect
نرم افزار Cisco AnyConnect از جمله نرم افزارهای شبکهای پرکاربرد شناخته میشود که بستر امنیت بیشتری را برای سیستم فراهم میکند. به بیان سادهتر میتوان گفت این نرم افزار شرایطی را برای کاربران فراهم میکند تا از دستگاهها و فضای مختلف به شبکه اصلی دسترسی یابند.
نرم افزار pfSense
pfSense بهعنوان پلتفرم جامع و قوی برای مدیریت، نظارت و امنیت شبکه شناخته میشود و جالب است بدانید که pfSense میتواند در سازمانهای بزرگ و کوچک بدون هیچگونه محدودیتی استفاده شود. رایگان بودن، مدیریت بر ترافیک شبکه و دسترسی ایمن از دیگر ویژگیهای pfSense محسوب میشوند.
نرم افزار Acronis Backup
نرم افزار Acronis Backup نام یکی دیگر از نرم افزارهای شبکه است که درگذشته دور با عنوان Acronis True Image شناخته میشد. این نرم افزار مهم که نقش مؤثری را در پشتیبان گیری، بازیابی اطلاعات در مواقع اضطراری و امنیت سایبری دارد، میتواند بهعنوان یک ابزار مقرونبهصرفه بهمنظور حفاظت از دادهها و مدیریت شبکه شناخته شود.
نرم افزار Zabbix
نرم افزار شبکه زبیکس یک نرم افزار رایگان بهمنظور نظارت و بررسی شبکهها، سرورها، ماشینهای مجازی و سرویسهای ابری شناخته میشود. به بیان سادهتر میتوان گفت زبیکس همچون یک سیستم نظارت عمل میکند و میتواند زیرساختهای فناوری اطلاعات بررسی کند.
نرم افزار Nagios
بهطورکلی نرم افزار Nagios به سلامت عملکرد زیرساختی شبکه میپردازد؛ این نرم افزار امکان دسترسی به دادهها، قابلیت مقیاسپذیری، تنظیم نرم افزار بر اساس نیاز کاربر و… را برای کاربران فراهم میکند.
نرم افزارVeeam Backup & Replication
این دو نرم افزار از دیگر انواع نرم افزارهای شبکه شناخته میشوند که بستر امنیت و امکان ذخیرهسازی در چند سیستم به کاربران فراهم میکنند. باتوجهبه این موضوع پس نرم افزار Veeam Backup و Replication میتوانند یک گزینه عالی برای تثبیت دادهها، امکان دسترسی آسان به آنها، تجزیهوتحلیل دادهها، بازیابی اطلاعات و… باشد. همچنین جالب است بدانید که ازآنجاییکه نرم افزار Replication امکان بازیابی دادهها را برای کاربران فراهم میکند؛ لذا زمانی که سیستم به هر دلیلی دچار اختلال یا بلایای طبیعی نظیر آتشسوزی شد، جای نگرانی وجود ندارد.
نرم افزار PRTG Network Monitor
از نرم افزار PRTG Network Monitor تحت عنوان یک نرم افزار شبکه نظارتی یاد میشود که میتواند برای مدیریت شبکهها کوچک و بزرگ استفاده شود. جالب است بدانید که ازآنجاییکه این نرم افزار بر مبنای ویندوز طراحی شده است میتواند جنبههای مختلف یک شبکه، نظیر میزان استفاده از پهنای باند، عملکرد سرور، سلامت برنامه و… را بررسی کند. همچنین در کنار موارد فوق عملکرد ساده، قیمت مقرونبهصرفه، قابلیت مقیاسپذیری، سیستم عیبیابی ساده و… از جمله مزایای دیگر این نرم افزار شبکه شناخته میشود.
نرم افزار SolarWinds Network Performance Monitor
SolarWinds Network یک نرم افزار کاربردی در جهت مدیریت و نظارت عملکرد شبکههای طراحی شده شناخته میشود. این نرم افزار دارای ابزارهای کاربردی نظیر عیبیابی و تحلیل عملکرد شبکه است که میتواند در کمترین زمان مشکل شبکه را شناسایی و حل کند. تحلیل گامبهگام، گزارش لحظهای، داشبورد قابلتنظیم، قابلیت ادغام با نرم افزارهای دیگر و… نیز از دیگر ویژگیهای این نرم افزار شناخته میشود. همچنین این نرم افزار کاربردی در ویندوز به کاربران اجازه تجزیهوتحلیل و بلادرنگ ردیابی میدهد. در واقع این نرم افزار با نمایش گرافیکی، ردیابی منابع ویندوز، تحلیل دادهها و… به کاربردان کمک میکند تا اطلاعات خود را از راه دور بیابند و آنها را تحلیل کنند.
نرم افزارهای شبکه سیسکو
نرمافزار شبکه سیسکو که در سیستم عاملهایی نظیر IOS، XE، XR و NX-OS، قابل پشتیبانی هستند، این دسته از نرم افزارهای شبکه امکان یکپارچهسازی سیستم و ارائه خدمات بهصورت سریعتر برای کاربران فراهم میکند. همچنین میتواند در تجزیهوتحلیل عملکرد سیستم و عیبیابی بسیار مؤثر باشد. باوجود تمام تفاصیل فوق نرم افزار سیسکو از جمله نرم افزارهای شبکهای جامع شناخته میشود که علاوه بر نظارت و حفظ امنیت میتواند در اجرای اتوماسیون شبکه، عیبیابی، گزارش و ارائه توپولوژی رفتار شبکه و… نیز نقش پراهمیتی را ایفا کند.
نرم افزارهای شبکه میکروتیک
MikroTik در واقع یک از انواع نرم افزارهای شبکه است که متناسب با نیاز کاربر امکاناتی نظیر خدمات مسیریابی، شبکه بیسیم و فایروال و… را در اختیار کاربر قرار میدهد. این نرم افزار نخستینبار توسط شرکت MikroTik، سازنده روترها و سایر سختافزارهای شبکه مستقر در لتونی، توسعه داده شد و بستری امن را برای رشد و توسعه شبکه کاربران فراهم کرد. امکان دسترسی به این نرم افزار بهصورت رایگان، قابلیت مدیریت و مسیریابی پیشرفته، امکان شخصیسازی داشبورد و… از دیگر امکانات این نرم افزار شناخته میشود.
سخن پایانی
فرقی نمیکند که کسبوکار بزرگی دارید و یا بهعنوان یک کسبوکار کوچک در فضای مجازی کار میکنید، آنچه اهمیت زیادی دارد مدیریت زیر ساختها و نظارت بر آنها است. ازاینروی شناخت نرم افزارهای شبکهای و بهکاربستن مؤثر آنها علاوه تضمین امنیت فضا میتواند در بهینهسازی عملکرد فضا نیز نقش تأثیرگذاری داشته باشد. باتوجهبه اهمیت این موضوع پس شناخت و نحوه استفاده از انواع نرم افزارهای شبکه به همه افرادی که به حوزه فناوری اطلاعات فعال هستند و یا به یادگیری آن علاقه دارند، پیشنهاد میشود.