آموزش راه اندازی سیپ ترانک

راه‌ اندازی سیپ ترانک (SIP Trunk) به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که تماس‌های تلفنی خود را به‌جای خطوط سنتی PSTN، از طریق اینترنت برقرار کنند. سیپ ترانک در واقع یک سرویس ارتباطی مبتنی بر پروتکل SIP یا Session Initiation Protocol است؛ پروتکلی که برای آغاز، مدیریت و پایان تماس‌های صوتی و تصویری در بستر شبکه طراحی شده است. در این ساختار، واژه «ترانک» به یک مسیر ارتباطی مجازی اشاره دارد که به‌جای خطوط فیزیکی، امکان برقراری همزمان چند تماس را از طریق یک اتصال اینترنتی فراهم می‌سازد. برای بهره‌برداری از این فناوری، سازمان‌ها نیاز به یک سیستم ویپ (VoIP) دارند که معمولاً شامل یک مرکز تلفن تحت شبکه مانند گرنداستریم سری UCM یا نرم‌افزارهایی نظیر 3CX است. راه‌اندازی صحیح سیپ ترانک شامل مراحل فنی متعددی از جمله پیکربندی IP، احراز هویت، و تعریف مسیرهای تماس ورودی و خروجی است. در این مقاله با مراحل کامل راه‌ اندازی sip trunk و نکات کلیدی در پیاده‌سازی آن آشنا می‌شویم.

مرحله اول: دریافت یک ارائه دهنده ترانک VoIP / SIP

برای راه‌اندازی خط تلفن SIP Trunk که اغلب با عنوان “خط ۵ رقمی مخابرات” نیز شناخته می‌شود، ابتدا باید یک ارائه‌دهنده خدمات VoIP معتبر را انتخاب کنید. این ارائه‌دهنده باید توانایی ارائه سرویس SIP Trunk با پایداری، کیفیت صوتی بالا و پشتیبانی فنی مناسب را داشته باشد. شرکت مخابرات ایران، شاتل‌تاک، آسیاتک و رسپینا از جمله ارائه‌دهندگان رایج این خدمات در ایران هستند. هنگام انتخاب باید بررسی شود که ارائه‌دهنده از پروتکل‌ها و کدک‌های رایج مانند SIP، G.711 و G.729 (که ممکن است نیاز به لایسنس داشته باشد) پشتیبانی می‌کند و امکاناتی نظیر تماس ورودی/خروجی، DID (شماره اختصاصی)، تماس همزمان و مدیریت تماس را در اختیار شما قرار می‌دهد.

پس از عقد قرارداد با ارائه‌دهنده، اطلاعات ضروری برای راه‌اندازی خط شامل نام کاربری، رمز عبور، آدرس سرور SIP (مانند sip.provider.com)، پورت مربوطه (معمولاً 5060)، و گاهی آی‌پی مجاز یا ثابت در اختیار شما قرار می‌گیرد. در بسیاری از موارد، ارائه‌دهنده SIP Trunk تنها اتصال از یک آی‌پی خاص (IP مجاز یا ثابت) را مجاز می‌داند. بنابراین لازم است این آی‌پی در تنظیمات فایروال، NAT و سیستم تلفنی شما به‌درستی تعریف شود تا از برقراری اتصال جلوگیری نشود.

در این مرحله باید تجهیزات VoIP از جمله یک مرکز تلفن IP-PBX مانند Grandstream UCM، FreePBX یا 3CX را آماده کنید. اگر از سانترال ویپ استفاده می‌کنید، باید آن را روی یک سرور محلی یا فضای ابری نصب و راه‌اندازی کرده و سپس اطلاعات دریافتی از ارائه‌دهنده را در تنظیمات SIP Trunk وارد کنید. این تنظیمات پایه‌ای‌ترین بخش اتصال شبکه تلفنی شما به بستر اینترنتی مخابرات یا اپراتور انتخابی است.

مطالعه بیشتر: ترانک چیست؟

مرحله دوم: اضافه کردن اکانت ارائه دهنده VoIP در 3CX

در این بخش از راه‌اندازی SIP Trunk، باید اطلاعات ارائه‌شده توسط سرویس‌دهنده VoIP را در سیستم تلفنی 3CX وارد کنید. 3CX یک نرم‌افزار IP-PBX محبوب است که محیط گرافیکی ساده و قابل تنظیمی برای مدیریت خطوط تلفنی فراهم می‌کند. برای اضافه‌کردن ترانک، ابتدا وارد محیط مدیریتی 3CX شوید و از منوی سمت چپ گزینه “SIP Trunks” را انتخاب کنید. سپس روی “Add SIP Trunk” کلیک کرده و کشور و ارائه‌دهنده خدمات (مثلاً “Generic” در صورت نبودن نام دقیق اپراتور) را انتخاب نمایید. پس از آن، شماره تماس اصلی (DID) خود را وارد کنید و وارد مرحله بعد شوید تا اطلاعات SIP را ثبت کنید.

در صفحه تنظیمات اصلی ترانک، باید مقادیر دقیق شامل SIP Server (آدرس سرور)، Authentication ID (نام کاربری)، Authentication Password (رمز عبور) و سایر پارامترها را طبق مشخصات ارائه‌دهنده وارد نمایید. همچنین می‌توانید گزینه‌هایی مانند کدک‌ها (G.711، G.729 که ممکن است نیاز به لایسنس داشته باشد)، تعداد تماس همزمان و سیاست‌های مسیریابی تماس را تنظیم کنید. پس از ذخیره تنظیمات، 3CX سعی خواهد کرد با سرور SIP تماس برقرار کند و وضعیت آن را در بخش SIP Trunks به‌صورت “Registered” نمایش دهد. در صورت عدم اتصال، باید مواردی مانند پورت‌های فایروال (توجه داشته باشید که برخی اپراتورها از پورت‌های غیرمعمول یا پروتکل TLS استفاده می‌کنند)، تنظیمات NAT و DNS را بررسی و در صورت نیاز، تنظیمات شبکه را اصلاح کنید. مستندات رسمی 3CX (support.3cx.com) و راهنمای ارائه‌دهنده SIP شما، منابع اصلی برای انجام صحیح این مرحله هستند.

مرحله سوم: مسیریابی شماره‌های DID به مقصد

در مرحله سوم از راه‌ اندازی سیپ ترانک در سیستم تلفنی 3CX، باید شماره‌های DID (شماره‌هایی که از سوی ارائه‌دهنده برای دریافت تماس به شما اختصاص داده شده‌اند) را به مقصد مشخصی در شبکه داخلی سازمان مسیردهی کنید. این مقصد می‌تواند یک داخلی خاص، گروه تماس،  IVR (منوی صوتی) یا صف انتظار باشد. پس از ثبت موفق ترانک در پنل مدیریتی 3CX، از منوی “Inbound Rules” استفاده کرده و برای هر شماره DID یک قانون جداگانه تعریف کنید تا تماس‌های ورودی بر اساس شماره تماس دقیق به مقصد مورد نظر هدایت شوند.

توجه داشته باشید که برای دریافت صحیح تماس‌های ورودی، باید تنظیمات NAT و فایروال شبکه‌تان به‌گونه‌ای پیکربندی شود که پورت‌های لازم) معمولاً 5060 برای SIP و رنج پورت‌های RTP برای صوت( باز و به دستگاه IP-PBX شما هدایت شوند. در صورتی که این تنظیمات به درستی انجام نشود، ممکن است تماس‌های ورودی با مشکل مواجه شده یا قطع شوند.

دقت در تنظیم این بخش به ساختار راه‌اندازی شبکه داخلی شما نیز وابسته است، زیرا سیستم VoIP و ایستگاه‌های کاری باید در بستر پایدار با پهنای باند مناسب قرار داشته باشند. همچنین اتصال مناسب کابل شبکه بین تجهیزات  IP-PBX، سوئیچ‌ها و گوشی‌های تحت شبکه نقش مهمی در جلوگیری از تأخیر، نویز یا قطع تماس دارد.

برای عملکرد بهتر، توصیه می‌شود شماره‌های DID به صورت منطقی و بر اساس ساختار سازمانی (مثلاً دپارتمان فروش، پشتیبانی، مدیریت) دسته‌بندی شده و به مقاصد مشخص مسیردهی شوند. این کار باعث سهولت مدیریت تماس‌ها و افزایش بهره‌وری در پاسخگویی می‌شود. منابع معتبر مانند مستندات رسمی 3CX و راهنماهای ارائه‌دهنده  VoIP، بهترین مرجع برای تنظیم دقیق این قوانین مسیردهی و حل مشکلات احتمالی هستند.

مرحله چهارم: ایجاد یک قانون خروجی

در این مرحله باید یک قانون خروجی (Outbound Rule) تعریف کنید تا تماس‌های خروجی از داخلی‌ها به‌درستی از طریق ترانک ثبت‌شده ارسال شوند. برای این کار، وارد پنل مدیریتی 3CX  شده و از منوی “Outbound Rules” یک قانون جدید ایجاد کنید. در این قانون مشخص می‌کنید که شماره‌گیری با چه الگوهایی (مثلاً پیش‌شماره خاص یا تعداد مشخصی از ارقام) باید از طریق کدام SIP Trunk ارسال شود. همچنین می‌توانید تعیین کنید کدام داخلی‌ها یا گروه‌ها مجاز به استفاده از این ترانک برای تماس خارجی هستند. تعریف درست و دقیق این قانون باعث می‌شود تماس‌های خروجی سریع و با کمترین خطا به مقصد برسند.

نکته مهم در این مرحله، پایداری و امنیت زیرساخت ارتباطی است که به طراحی مناسب شبکه داخلی سازمان، چه از نوع کابلی و چه وایرلس، بستگی دارد. در صورتی که بخشی از تجهیزات VoIP یا کلاینت‌ها از طریق شبکه بی‌سیم متصل می‌شوند، باید اطمینان حاصل کنید که کیفیت سرویس (QoS)، پهنای باند و پوشش وای‌فای در سطح مطلوبی قرار دارد تا تماس‌ها دچار قطعی یا اختلال نشوند. همچنین کابل‌کشی مناسب و استفاده از کابل شبکه با کیفیت بالا، نقش مهمی در حفظ پایداری و کیفیت تماس‌ها ایفا می‌کند.

استفاده از منابع معتبر و راهنمای فنی اپراتور SIP به شما کمک می‌کند قوانین خروجی را بر اساس نیاز سازمان و الگوی شماره‌گیری دقیق پیکربندی کنید تا بهترین عملکرد را داشته باشید.

مرحله پنجم: پیکربندی SMS / MMS (اختیاری)

مرحله پنجم در راه‌ اندازی سیپ ترانک مربوط به پیکربندی پیامک (SMS) و پیام چندرسانه‌ای (MMS) است که این مرحله به‌صورت اختیاری انجام می‌شود. این قابلیت به شما امکان می‌دهد تا با استفاده از شماره‌های DID خود، پیامک و حتی MMS را مستقیماً از طریق پنل وب 3CX  یا اپلیکیشن موبایل آن ارسال و دریافت کنید.

برای فعال‌سازی این قابلیت، ابتدا باید مطمئن شوید که ارائه‌دهنده SIP شما از ارسال پیامک بر بستر SIP یا از طریق  APIهایی مانند  Twilio، Telnyx  یا Bandwidth پشتیبانی می‌کند. سپس در پنل مدیریتی 3CX  به بخش Messaging مراجعه کرده و یک سرویس جدید ایجاد کنید. در این قسمت، اطلاعات اتصال به ارائه‌دهنده شامل API Key، Webhook  و شماره DID را وارد نمایید.

پس از اتصال موفق، می‌توانید شماره‌های مشخصی را برای ارسال و دریافت SMS/MMS  اختصاص داده و آن‌ها را به کاربران یا گروه‌های خاص در 3CX مسیردهی کنید. این قابلیت برای پشتیبانی مشتری، ارتباطات فوری بین کارکنان یا حتی کمپین‌های بازاریابی بسیار کاربردی است.

در مستندات رسمی 3CX، مراحل کامل راه‌اندازی پیامک و MMS شرح داده شده است. همچنین توجه داشته باشید که در ایران، استفاده از پیامک بر بستر SIP ممکن است با محدودیت‌هایی همراه باشد و به زیرساخت مخابراتی و پشتیبانی اپراتور شما وابسته است.

هزینه راه اندازی سیپ ترانک

هزینه راه‌اندازی SIP Trunk بسته به ارائه‌دهنده خدمات، نوع تجهیزات و نیازهای ارتباطی سازمان متغیر است. در ایران، مخابرات جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین ارائه‌دهندگان خطوط ۵ رقمی SIP Trunk، هزینه‌هایی مانند حق اشتراک اولیه، هزینه ثبت و فعال‌سازی شماره، آبونمان ماهانه و هزینه تماس‌ها بر اساس تعرفه‌های شهری و بین‌شهری را دریافت می‌کند. همچنین برخی اپراتورهای خصوصی مانند شاتل‌تاک، آسیاتک و رسپینا بسته‌هایی با تعرفه‌های رقابتی‌تر ارائه می‌دهند که معمولاً شامل هزینه راه‌اندازی پایین‌تر و امکان تماس‌های همزمان بیشتر است. هزینه اختصاص یک شماره ۵ یا ۸ رقمی ممکن است از چند میلیون تومان آغاز شده و با توجه به امکانات و تعداد تماس‌های همزمان افزایش یابد.

علاوه بر هزینه‌های ارائه‌دهنده، باید هزینه تجهیزات و زیرساخت فنی را نیز در نظر گرفت. برای استفاده از SIP Trunk به یک مرکز تلفن IP-PBX مانند دستگاه‌های گرنداستریم سری UCM یا نرم‌افزارهایی مانند 3CX، FreePBX  یا Asterisk نیاز دارید. همچنین راه‌اندازی شبکه پایدار، خرید گوشی‌های IP و کابل‌کشی شبکه (در صورت نیاز) هزینه‌هایی جداگانه به همراه دارد. در صورت تمایل به استفاده از قابلیت‌هایی مانند ضبط مکالمات، صف انتظار، IVR  یا گزارش‌گیری پیشرفته، ممکن است نیاز به نسخه‌های تجاری و دارای لایسنس نرم‌افزارها باشد که این نیز هزینه‌ای اضافی محسوب می‌شود.

بنابراین، هزینه کلی راه‌اندازی SIP Trunk می‌تواند بسته به اندازه سازمان و سطح امکانات مورد نیاز، از چند میلیون تا ده‌ها میلیون تومان متغیر باشد. برای کسب اطلاعات دقیق‌تر در مورد هزینه راه اندازی سیپ ترانک و دریافت مشاوره تخصصی می‌توانید با کارشناسان ما در جزیره سفید تماس بگیرید.

جمع‌بندی 

راه اندازی سیپ ترانک یک راهکار حرفه‌ای و مقرون‌به‌صرفه برای سازمان‌هاست که به کمک آن می‌توان تماس‌های تلفنی را با کیفیت بالا، هزینه کمتر و امکانات پیشرفته‌تر نسبت به خطوط تلفنی سنتی مدیریت کرد. این فرایند شامل انتخاب یک ارائه‌دهنده معتبر SIP، دریافت اطلاعات اتصال، نصب و تنظیم مرکز تلفن IP-PBX (مانند 3CX یا گرنداستریم)، مسیردهی تماس‌های ورودی و خروجی و در صورت نیاز، فعال‌سازی قابلیت‌هایی مانند SMS و MMS است. زیرساخت شبکه مناسب، اعم از کابل‌کشی دقیق یا راه‌ اندازی شبکه وایرلس پایدار، نقش کلیدی در حفظ کیفیت و پایداری این سرویس دارد. سازمان‌ها با رعایت اصول فنی و بهره‌گیری از منابع معتبر می‌توانند سیستم تلفنی خود را به‌روز کرده و بهره‌وری ارتباطات را به شکل چشمگیری افزایش دهند.

سوالات متداول

• سیپ ترانک (SIP Trunk) چیست و چه مزایایی نسبت به خطوط تلفن سنتی دارد؟

سیپ ترانک یک سرویس ارتباطی مبتنی بر پروتکل SIP است که به سازمان‌ها امکان می‌دهد تماس‌های تلفنی را به جای خطوط فیزیکی سنتی PSTN، از طریق اینترنت برقرار کنند. مزایای اصلی آن شامل کاهش هزینه تماس‌ها، افزایش کیفیت صوتی، امکان برقراری چند تماس همزمان از طریق یک اتصال اینترنتی، انعطاف‌پذیری بیشتر در مدیریت تماس‌ها و امکان استفاده از امکانات پیشرفته مانند IVR، صف انتظار و پیامک است. همچنین با سیپ ترانک نیاز به تجهیزات فیزیکی متعدد و کابل‌کشی پیچیده کمتر می‌شود.

• برای راه‌اندازی سیپ ترانک به چه تجهیزاتی و مراحل فنی نیاز است؟

برای راه‌اندازی سیپ ترانک، ابتدا باید یک ارائه‌دهنده معتبر VoIP/SIP انتخاب شود که اطلاعات اتصال مانند نام کاربری، رمز عبور و آدرس سرور SIP را ارائه کند. سپس به یک سیستم تلفن تحت شبکه (IP-PBX) مانند 3CX، FreePBX یا گرنداستریم سری UCM نیاز دارید. مراحل اصلی شامل پیکربندی SIP Trunk در سیستم تلفنی، تعریف قوانین مسیردهی تماس‌های ورودی (Inbound Rules) و خروجی (Outbound Rules)، تنظیم فایروال و NAT برای باز بودن پورت‌های مربوطه و در صورت نیاز فعال‌سازی امکانات جانبی مانند SMS/MMS است. پایداری شبکه و کیفیت تجهیزات نیز نقش مهمی در کیفیت تماس‌ها دارد.

• هزینه راه‌اندازی سیپ ترانک چقدر است و چه عواملی روی آن تاثیر می‌گذارد؟

هزینه راه‌اندازی سیپ ترانک بسته به ارائه‌دهنده خدمات، نوع تجهیزات، تعداد تماس‌های همزمان و امکانات مورد نیاز متفاوت است. هزینه‌ها شامل حق اشتراک اولیه، هزینه فعال‌سازی شماره (DID)، آبونمان ماهانه و هزینه تماس‌ها می‌شود. علاوه بر این، هزینه تجهیزات IP-PBX، گوشی‌های VoIP، کابل‌کشی و لایسنس نرم‌افزارهای تلفنی نیز باید در نظر گرفته شود. برخی ارائه‌دهندگان خصوصی تعرفه‌های رقابتی‌تری دارند، اما در کل هزینه می‌تواند از چند میلیون تا ده‌ها میلیون تومان متغیر باشد.